Zatrzymanie (Rozdział 27 Kodeksu postępowania karnego)
Osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła przestępstwo, a zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się tej osoby albo zatarcia śladów przestępstwa bądź też nie można ustalić jej tożsamości albo istnieją przesłanki do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania w trybie przyspieszonym, można zatrzymać.
Również Prokurator może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie osoby podejrzanej, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie stawi się na wezwanie w celu przeprowadzenia z jej udziałem czynności, w inny bezprawny sposób będzie utrudniać postępowanie albo zachodzi potrzeba niezwłocznego zastosowania środka zapobiegawczego.
Prawa przysługujące osobie zatrzymanej:
W pierwszej kolejności zatrzymanemu powinno się natychmiast udzielić informacji o przyczynach zatrzymania oraz o przysługujących mu prawach do:
1. Skorzystania z pomocy adwokata
2. Korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim
3. Złożenia oświadczenia i odmowy złożenia oświadczenia
4. Otrzymania odpisu protokołu z czynności zatrzymania
5. Wysłuchania zatrzymanego przez organ dokonujący zatrzymania
6. Dostępu do pierwszej pomocy medycznej
7. Złożenia zażalenia do Sądu na zatrzymanie
Osobie zatrzymanej, na jej żądanie, należy także umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośrednią z nim rozmowę. (art. 245 k.p.k.)
Z czynności zatrzymania sporządzany jest protokół (art. 244 § 3 k.p.k.). Protokół powinien zawierać: imię, nazwisko i funkcję dokonującego tej czynności, imię i nazwisko osoby zatrzymanej, a w razie niemożności ustalenia tożsamości – jej rysopis oraz dzień, godzinę, miejsce i przyczynę zatrzymania z podaniem, o jakie przestępstwo się ją podejrzewa. Należy także wpisać do protokołu złożone przez osobę zatrzymaną oświadczenia oraz zaznaczyć udzielenie informacji o przysługujących prawach. Odpis protokołu doręcza się zatrzymanemu.
Czas trwania zatrzymania
Osobę zatrzymaną należy natychmiast zwolnić, gdy ustanie przyczyna zatrzymania, a także jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania przez uprawniony organ nie zostanie on przekazany do dyspozycji Sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Zatrzymany powinien zostać także zwolniony na polecenie Sądu lub Prokuratora.
Ponadto zatrzymanego należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania.
Zażalenie na czynność zatrzymania
Zgodnie z art. 246 § 1 k.p.k. zatrzymanemu przysługuje zażalenie do Sądu. W zażaleniu zatrzymany może się domagać zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jego zatrzymania. W zażaleniu zatrzymany może domagać się zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości zatrzymania. Zażalenie takie powinno być przekazane niezwłocznie Sądowi rejonowemu miejsca zatrzymania lub prowadzenia postępowania. Sąd powinien takie zażalenie rozpoznać niezwłocznie. W przypadku uznania bezzasadności lub nielegalności zatrzymania sąd zarządza natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. Ponadto w wypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości zatrzymania Sąd zawiadamia o tym Prokuratora i organ przełożony nad organem, który dokonał zatrzymania.
Jako adwokat świadczę pomoc dla osób zatrzymanych, jak również dla tych, wobec których skierowano do Sądu wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania.